Yıllık İzin Ücreti Nedir? 2025
Yıllık izin ücreti, İş Kanunu kapsamında çalışan işçilerin, işten ayrılmaları durumunda kullanmadıkları yıllık izinlerin parasal karşılığını ifade eder. Çalışanların dinlenme hakkını koruma amacı güden bu düzenleme, anayasal bir hak olarak güvence altına alınmıştır. Bu makalede, yıllık izin ücreti nasıl hesaplanır, yıllık izin süreleri nelerdir ve işten ayrılma durumunda hangi haklara sahip olunur gibi konuları detaylı olarak inceleyeceğiz. 2024 yılı güncel bilgileriyle ele aldığımız bu makale, işçi ve işverenlerin bu konuda doğru bilgilere ulaşmasını sağlamayı amaçlamaktadır.
Yıllık İzin Ücreti Hesaplama 2024
İşçinin işten ayrılması halinde, kullanmadığı yıllık izin günlerinin parasal karşılığı yıllık izin ücreti olarak hesaplanır. İş Kanunu’nun 59. maddesi doğrultusunda, iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi durumunda, işçinin hak ettiği fakat kullanmadığı yıllık izin sürelerine ilişkin ücret, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihteki brüt maaşı esas alınarak ödenir.
İşçinin son brüt maaşı üzerinden günlük ücret hesaplanır ve kullanılmayan yıllık izin süresi ile çarpılarak yıllık izin ücreti bulunur. Örneğin, işçinin son brüt maaşı 15.000 TL ise ve 14 gün kullanılmayan yıllık izni varsa, bu durumda işçiye ödenmesi gereken yıllık izin ücreti şu şekilde hesaplanır:
- Günlük ücret = 15.000 TL / 30 = 500 TL
- Yıllık izin ücreti = 500 TL x 14 = 7.000 TL
Bu hesaplama yöntemiyle, işçinin çalıştığı dönem boyunca hak ettiği ancak kullanmadığı izinlerin tamamı ödenir. İzin ücretleri, işçinin istifa etmesi veya işten çıkarılması durumunda ödenir; iş sözleşmesinin sona erme şeklinin bu alacak üzerinde etkisi yoktur.
Yıllık Ücretli İzne Hak Kazanma Şartları Nelerdir?
Yıllık ücretli izin hakkından yararlanabilmek için işçinin bir yıl süreyle aynı işverene bağlı şekilde çalışması gerekmektedir. İş Kanunu’nun 53. maddesi uyarınca, işyerinde işe giriş tarihinden itibaren bir yıl çalışan işçiler yıllık izin hakkına sahip olur. Bu sürenin başlangıcı, işçinin fiilen çalışmaya başladığı tarihtir ve bu tarihten itibaren yıllık izin hakkı birikmeye başlar.
İşçinin tam süreli ya da kısmi süreli çalışması, belirli ya da belirsiz süreli sözleşmeye sahip olması, yıllık izin hakkını etkilemez. Aynı işverenin farklı işyerlerinde geçirilen süreler de toplanarak hesaplanır. Bu durumda işveren değişse dahi, aynı işverene ait işyerlerinde çalışmış olan işçinin izin hakkı korunur.
Yıllık İzin Süreleri 2024
2024 yılı itibariyle, yıllık izin süreleri işçinin kıdemine göre değişiklik göstermektedir. İş Kanunu’nun 53. maddesine göre belirlenen bu süreler asgari olup, toplu iş sözleşmeleri veya iş sözleşmeleriyle artırılabilir. İzin süreleri şu şekildedir:
- 1 yıldan 5 yıla kadar çalışanlar için: 14 gün
- 5 yıldan 15 yıla kadar çalışanlar için: 20 gün
- 15 yıl ve üzeri çalışanlar için: 26 gün
Ayrıca, 18 yaşından küçük ve 50 yaşından büyük işçiler için yıllık izin süresi 20 günden az olamaz. Yeraltı işlerinde çalışan işçiler için bu süreler, belirtilen sürelerin 4 gün fazlası olarak uygulanır.
Yıllık İzin Kaç Gün?
Yıllık izin süresi, işçinin kıdemine ve yaşına göre değişiklik gösterir. Çalışanlar, kıdemlerine göre minimum 14, maksimum 26 gün yıllık izin hakkına sahiptir. Yasa koyucu, genç ve yaşlı işçilerin dinlenme hakkını korumak amacıyla bu gruptaki işçilerin yıllık izin sürelerini en az 20 gün olarak belirlemiştir.
İşten Ayrılırken Yıllık İzin Parası
İşten ayrılma durumunda, işçinin kullanmadığı yıllık izinler, parasal olarak ödenir. İş Kanunu’nun 59. maddesi gereğince, işçinin iş sözleşmesinin sona erdiği tarihteki brüt ücreti üzerinden hesaplanan yıllık izin, işçiye veya hak sahiplerine ödenir. Bu durumda, işçinin işten ayrılma şekli (istifa, işten çıkarılma veya sözleşmenin süresinin sona ermesi) önem arz etmez.
İstifa eden işçi dahi, iş sözleşmesinin sona ermesi ile kullanmadığı yıllık izinlerin ücretini talep edebilir. Yıllık izin hakkı, anayasal bir dinlenme hakkıdır ve işçinin işten nasıl ayrıldığına bakılmaksızın bu ücretin ödenmesi zorunludur.
5 Yıl Dolunca Yıllık İzin Kaç Gün?
5 yıl çalışmış olan işçilerin yıllık izin süresi 20 gündür. İşçinin kıdemi, 5 yılı aştıktan sonra 15 yıla kadar olan dönemde 20 gün izin hakkı devam eder. İşçi, bu süre boyunca yıllık izin hakkını 20 gün üzerinden kullanır. 15 yıl ve üzeri kıdeme ulaşan işçiler için ise bu süre 26 güne çıkar.
50 Yaş Üstü Yıllık İzin Hesaplama
50 yaşını dolduran işçilerin yıllık izin süresi, kıdemlerine bakılmaksızın en az 20 gün olarak belirlenmiştir. İşçi, 50 yaşını doldurduktan sonra çalıştığı sürenin uzunluğuna bakılmaksızın, yıllık izin süresi olarak minimum 20 gün hakkı kazanır. İşçi, kıdemi 15 yıl ve üzerinde ise 26 gün izne hak kazanır, ancak bu süre hiçbir şekilde 20 günden az olamaz.
Yıllık İzin Ücreti Davası
Yıllık izin ücreti, işveren tarafından ödenmediği takdirde, işçi tarafından dava yoluna başvurulabilir. İşçi, işten ayrıldıktan sonra 5 yıl içinde yıllık izin ücretine dair dava açma hakkına sahiptir. Bu tür davalarda, yıllık izin ücretinin ispatı ve hesaplanması için bordrolar, izin defterleri ve tanık beyanları kullanılabilir.
Yargıtay’ın içtihatlarına göre, yıllık izin ücretinin ödenip ödenmediğini ispat etme yükümlülüğü işverene aittir. İşveren, işçinin izinlerini kullandığını yazılı belgelerle kanıtlayamazsa, işçiye yıllık izin ücreti ödemekle yükümlüdür.
Yıllık İzin Ücretinde Faiz
İş Kanunu gereğince, işçinin hak ettiği yıllık izin ücreti ödenmediğinde yasal faiz uygulanır. Yıllık izin ücreti, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihte muaccel hale gelir ve bu tarihten itibaren yasal faiz işlemeye başlar. Yargıtay, yıllık izin ücretinde mevduat faizi değil, yasal faizin uygulanması gerektiğini vurgulamıştır. İşçi, alacağı yıllık izin için dava açtığında, bu ücretin faiziyle birlikte ödenmesini talep edebilir.
Yıllık İzin Ücretinde Zamanaşımı
İş Kanunu’nun 59. maddesi ve 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’na göre, yıllık izin ücreti alacaklarında zamanaşımı süresi 5 yıldır. İş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren başlayan bu süre, işçinin yıllık izin ücretine dair hak talebinde bulunabileceği süredir. Zamanaşımı süresi geçtikten sonra işçi, kullanılmayan yıllık izinleri için ücret talebinde bulunamaz.
Yıllık İzin Ücreti Alacak Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme
Görevli mahkeme İş Mahkemeleridir. İşçinin çalıştığı yerin bağlı olduğu mahkemeler yetkilidir. İşçi, dava açarken çalıştığı işyerinin bulunduğu yer veya işverenin merkezinin bulunduğu yerdeki iş mahkemesine başvurabilir.
Yıllık İzin Ücreti Talep Dilekçesi
Tarih: [Tarih yazınız]
İşverenin Adı: [İşverenin Adı] İşverenin Adresi: [İşverenin Adresi] Şirket Adı: [Şirket Adı] Şirket Ünvanı: [Şirket Ünvanı]
Konu: Kullanılmayan Yıllık İzin Ücretimin Ödenmesi Talebi
Sayın Yetkili,
[Şirket Adı] bünyesinde [işe başlama tarihi] tarihinden itibaren [pozisyonunuz] olarak çalışmaktaydım. Ancak [işten ayrılma tarihi] tarihinde istifa ederek iş akdimi sona erdirdim. Çalıştığım süre boyunca kullanmadığım yıllık izinlerim bulunmaktadır.4857 Sayılı İş Kanunu’nun 59. maddesi uyarınca, iş sözleşmemin sona ermesi nedeniyle hak kazanıp da kullanmadığım yıllık izinlerime ait ücretlerin, iş sözleşmemin sona erdiği tarihteki brüt maaşım üzerinden hesaplanarak tarafıma ödenmesini talep ediyorum.
Bu nedenle, kullanmadığım yıllık izin sürelerime karşılık gelen ücretlerin en kısa sürede tarafıma ödenmesini arz ederim. Gereğinin yapılmasını saygılarımla rica ederim.
Ad Soyad: [Adınız ve Soyadınız] İmza:
Adres: [Adresiniz] Telefon: [Telefon Numaranız] E-posta: [E-posta Adresiniz]
Sonuç
Yıllık izin ücreti, işçinin dinlenme hakkını koruyan ve iş sözleşmesinin sona ermesi durumunda kullanmadığı izinlerin parasal karşılığını güvence altına alan önemli bir haktır. İşçi, işten ayrıldıktan sonra bu hakkını yasal olarak talep edebilir ve ödenmediği takdirde dava açma hakkına sahiptir. İstifa durumu bile bu hakkı ortadan kaldırmaz ve işçiye ödenmesi gereken yıllık izin ücretinin verilmesi yasal bir zorunluluktur.
Yargıtay kararları ve İş Kanunu’nun açık düzenlemeleri doğrultusunda, bu ücretin hesaplanması, ödenmesi ve olası hukuki süreçlerde zamanaşımı süresi gibi konular net bir şekilde belirlenmiştir. İşçilerin bu haklarını bilerek ve yasal sürelere dikkat ederek hareket etmeleri, hak kayıplarını önlemek adına önemlidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Yıllık izin hangi durumlarda ödenir?
İşveren yıllık izin ödemezse işçi ne yapabilir?
Yıllık izin ücretinde faiz nasıl uygulanır?
İlginizi Çekebilecek Diğer Yazılarımız: