İşyerinin Taşınması İşçiye Haklı Fesih İmkanı Verir mi?

İşyerinin taşınması, iş ilişkilerinde sıkça karşılaşılan bir durum olup hem işçi hem de işveren açısından önemli sonuçlar doğurabilir. Çalışma koşullarının değişmesi, işçi için haklı fesih imkanı sağlayıp sağlamadığı ise çeşitli hukuki düzenlemeler ve yargı kararlarına bağlı olarak değerlendirilir. 4857 sayılı İş Kanunu, işyerinin taşınmasını esaslı bir değişiklik olarak kabul edip, işçiye haklı fesih imkanı verebileceğini düzenler. Ancak her taşınma durumunun işçi için haklı bir fesih nedeni oluşturup oluşturmadığı, somut olayın koşullarına göre değişir. Bu makalede, işyerinin taşınmasının çalışma koşullarında esaslı bir değişiklik olup olmadığı, işçinin ve işverenin hakları ve sorumlulukları ile ilgili ayrıntılar Yargıtay kararları ışığında ele alınacaktır.

İşyerinin Taşınması Halinde İşçinin Hakları

İşyerinin taşınması, işçinin işyerine ulaşım süresi, maliyeti ve genel çalışma koşulları üzerinde etkili olabilir. İş Kanunu’nun 22. maddesi, çalışma koşullarındaki esaslı değişikliklerin, işçinin rızası alınmaksızın yapılamayacağını hükme bağlamıştır. Bu bağlamda işyerinin taşınması da işçi açısından çalışma koşullarında önemli bir değişiklik olarak kabul edilebilir.

Eğer işveren, taşınma sonucunda işçinin çalışma koşullarını ağırlaştırıyorsa, işçi bu durumu kabul etmeme hakkına sahiptir. Özellikle ulaşım maliyetlerinin artması, işçinin günlük yaşamını zorlaştıracak mesafede bir yere taşınılması gibi durumlar işçiye haklı fesih imkanı tanıyabilir. Yargıtay kararlarında da belirtildiği üzere, taşınma nedeniyle işçiye sunulan servis imkanı kaldırılmışsa veya işçi için ulaşım koşulları ağırlaşmışsa, işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmesi mümkündür.

Bu noktada önemli olan, taşınmanın işçi üzerinde yarattığı etkinin derecesidir. Aynı belediye sınırları içinde yapılan taşınmalar genellikle esaslı değişiklik olarak kabul edilmezken, işyerinin başka bir şehir veya uzak bir ilçeye taşınması durumunda, işçinin haklı fesih hakkı doğabilir. Ancak işçinin fesih hakkını kullanabilmesi için işverene, işyerinin taşınmasını kabul etmediğini yazılı olarak bildirmesi gerekmektedir.

İşyerinin Taşınması Halinde İşveren Hakları

İşyerinin taşınması durumunda işverenin de belirli hakları ve yükümlülükleri vardır. İş Kanunu’na göre, işveren işyeri lokasyonunu değiştirmek istiyorsa bu değişikliği işçiye yazılı olarak bildirmelidir. Yazılı bildirim yapılmadan işyerinin taşınması ve çalışma koşullarındaki değişiklikler, işçi üzerinde bağlayıcı olmayacaktır.

İşveren, işyerini taşırken işçiye bu değişikliği kabul edip etmediğini sorma yükümlülüğüne sahiptir. İşçi, değişikliği kabul etmezse, işveren bu durumu iş sözleşmesini fesih için geçerli bir neden olarak ileri sürebilir. Ancak bu fesih işlemi, işverenin dürüstlük kuralına uygun hareket etmesini gerektirir. Yani işveren, işçiyi zor durumda bırakacak şekilde bir değişiklik yapmamalıdır.

Ayrıca işveren, taşınmasıyla işçinin işyerine ulaşımını zorlaştırıyorsa, işçiye yol ücreti ödemek veya servis hizmeti sağlamak zorundadır. Yargıtay kararları, taşınmanın işçinin ulaşımını zorlaştırması durumunda işverenin bu sorumluluğu yerine getirmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Aksi takdirde, işçi haklı fesih yapabilir.

İşyerinin Taşınması Esaslı Değişiklik Sayılır mı?

İşyerinin taşınması her zaman işçi için haklı fesih imkanı yaratmaz. Yargıtay, işyerinin taşınmasının esaslı bir değişiklik olup olmadığını değerlendirirken çeşitli kriterlere bakar. Bu kriterlerin başında işyerinin taşındığı yerin işçi üzerindeki etkisi gelir. Aynı belediye sınırları içinde yapılan taşınmalar genellikle işçiyi bağlayıcı olarak kabul edilirken, farklı bir şehir ya da uzak bir lokasyona taşınma durumunda esaslı bir değişiklik olduğu kabul edilebilir.

Esaslı değişiklik, işçinin çalışma koşullarını önemli ölçüde değiştiren, işçinin yaşamını zorlaştıran ve dürüstlük kuralları çerçevesinde işçiden kabul etmesi beklenemeyecek değişikliklerdir. Eğer taşınma işçiye ek maliyetler yükleyecekse, işverenin bu maliyetleri karşılaması gerekir. Aksi halde, taşınma işçi için haklı fesih sebebi olarak kabul edilebilir.

Yargıtay, bu gibi durumlarda her somut olayın kendi özel koşulları çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiğini belirtir. Örneğin, işyerinin başka bir belediye sınırları içine taşınması, işçi için ulaşım zorluğu ve maliyet artışı yaratıyorsa, bu durumda işçinin fesih hakkı doğabilir.

İşyerinin Taşınması Kıdem Tazminatı

İşyerinin taşınması, hem işçi hem de işveren açısından önemli değişiklikler yaratabilir. Bu değişiklikler, işçinin çalışma koşullarında esaslı bir değişikliğe yol açabilir ve işçiye kıdem tazminatı hakkı doğurabilir.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 22. maddesi, çalışma koşullarındaki esaslı değişikliklerin işçinin onayı olmaksızın yapılamayacağını hükme bağlar. İşyerinin taşınması, özellikle işçi için ulaşım süresini ve maliyetini artırıyorsa ya da günlük yaşamını zorlaştırıyorsa, bu durum “esaslı değişiklik” olarak kabul edilebilir.

Yargıtay’ın kararları da bu yönde net bir yol haritası çizmektedir. Eğer taşınma, işçiye ek maliyetler getiriyor ve işçinin işyerine ulaşımını ciddi şekilde zorlaştırıyorsa, bu durum kıdem tazminatına hak kazanmak için yeterli bir sebep olarak görülür.

İşyerinin taşınması sonrası çalışma koşulları işçi için katlanılamaz hale geliyorsa, işçi iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir. Haklı nedenle fesih durumunda, işçi kıdem tazminatına hak kazanır.

İşyerinin Taşınmasına İlişkin Yargıtay Kararları

Yargıtay’ın işyerinin taşınmasına ilişkin çeşitli kararları, bu tür değişikliklerin işçi üzerinde yaratacağı etkileri göz önünde bulundurur. Özellikle işverenin işçiyi zorlayacak bir taşınma yapması, Yargıtay tarafından esaslı değişiklik olarak kabul edilir.

Örneğin, Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin bir kararında, taşınması sonucu işçinin ulaşımının zorlaştığı ve servis imkanı sağlanmadığı gerekçesiyle işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshettiği kabul edilmiştir. Yine başka bir kararda, işçinin taşınması sonucu yol maliyetlerinin artması durumunda işçinin kıdem tazminatına hak kazandığı belirtilmiştir.

Yargıtay’ın bu tür kararlarda esas aldığı kriterler arasında işçinin işyerine ulaşım süresi, maliyetler ve çalışma koşullarının ağırlaşıp ağırlaşmadığı gibi unsurlar yer alır. Eğer işçi bu koşulları kabul etmiyorsa, işverenin bu durumu gözeterek iş ve işlemlere devam etmesi gerekir.

Sonuç

İşyerinin taşınması, işçi açısından önemli bir değişiklik oluşturabilir ve bu değişiklik, bazı durumlarda işçiye haklı fesih hakkı verebilir. Ancak taşınma her zaman haklı bir fesih nedeni olarak kabul edilmez. İşçinin bu hakkı kullanabilmesi için işçi üzerinde ciddi olumsuz etkiler yaratması gerekmektedir.

İşverenin işyerini taşırken işçiye yazılı bildirimde bulunması, işçinin onayını alması ve ulaşım gibi konularda işçinin mağduriyetini gidermesi gerekmektedir. Aksi takdirde işçi, iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir ve kıdem tazminatı talep edebilir.

Yargıtay kararları, işçinin haklarını korumaya yönelik düzenlemeleri net bir şekilde ortaya koymaktadır. İşçi ve işveren arasındaki bu süreçlerin hukuka uygun şekilde yürütülmesi, tarafların hak kaybına uğramasını önleyecektir.

Sıkça Sorulan Sorular

İlginizi Çekebilecek Diğer Yazılar:

• İşyeri Devrinde Kıdem Tazminatı
• Yıllık İzin Ücreti Nedir?
• Evlilik Tazminatı Hangi Şartlarda Alınır?